
پروژه : تاثیر بانکداری الکترونیک بر بانکداری ایران
چكيده :
امروزه، اینترنت بزرگترین شبكه اختصاصی شبانه روزی بانكی است كه در آن ، شبكه های وسیع جهانی از: كامپیوترهای شخصی و شبكه های كامپیوتری متصل شده به وسیله مودم ها و خطوط تلفن با سرعت بالا، تشكیل شده است. از جمله نخستین موارد وب سایت بانكی بر روی اینترنت، همان مواردی را داشته اند كه بروشورهای تبلیغاتی شان ذكر كرده بودند و مشتریان می توانستند با پست الكترونیك ارتباط برقرار كنند و اطلاعات حساب شان و نرخ های جدید را كنترل نمایند. اطلاعات لحظه ای، راحتی كار، و كارمزدهای كم، نقاط مثبت و قوی برای كاربران بود تا از اینترنت استفاه كنند. اگر مشتری قابلیت های بانكداری خانگی – مثل: انتقال پول یابازپرداخت صورتحساب ها – را میخواست، از تلفن بانك استفاده می كرد، و یا با كامپیوتر شخصی خود و از طریق برنامه مدیریت مالی شخصی و به طور مستقیم با بانك ارتباط برقرار می نمود. لیكن تا اواخر ۱۹۹۵، بانكها از نظر استفاده از بانكداری خانگی نیز از سوی كارخانه های نرم افزار احساس فشار می كردند. بانكداری برای رویارویی با درخواست های جدید مشتریان، استراتژی جدید را در پیش گرفت.
بانك ها سایت های خود را برای: انتقال منابع، صورتحسابها، رهن ها، وام های خودكار، محصولات بیمه، امنیت تجارت و غیره گسترش دادند. این مسئله به بانك ها اجازه داد تا به طور غیر مستقیم با موسسات غیر بانكی رقابت كنند.SFNB كه اولین بانك اینترنتی واقعی بود و در ۱۸ اكتبر ۱۹۹۵ به منظور انجام امور تجاری افتتاح گردید، راه را بر توسعه بانكداری اینترنتی هموار ساخت. عقیده بر آن بود كه بانكداری الكترونیك یك رقابت بزرگ را در روابط بانكی مطرح ساخته و همچنین یك فرصت بزرگ برای محكم كردن روابط مشتریان پیشنهاد میكند ونه فقط منابع سودآور را تشخیص می دهد، بلكه آینده بانكداری را نیز تضمین می نماید. برای بانكها ، اینترنت راهی به سوی فرصت های جدید بود تا آنها بتوانند میداندید و مشتری مداری شان را توسعه دهند.
اینترنت قادر است جهت كمك به مشتریان برای انجام امور بانیك خودشان در شعب بانكی و یا پای دستگاههای خودپرداز، مورد استفاده قرار گیرد. برای برخی بانك ها خدمات اینترنتی تكمیل كننده كار آنها میباشد، و برای برخی دیگر از بانك ها، مهمترین راه انجام امور بانكی است.توسعه شگفت انگیز فناوری اطلاعات و گسترش آن به بازارهای پولی و بانكی جهان، علاوه بر تسهیل امور مشتریان بانكها، روش های جاری بانكداری را متحول و دگرگون ساخته است. با رشد روزافزون معاملات تجارت الكترونیك در سطح جهان و نیاز تجارت به حضور بانك جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانكداری الكترونیك به عنوان بخشی تفكیك ناپذیر از تجارت الكترونیك و دارای نقشی اساسی در اجرای آن است. به جرأت می توان گفت: بدون بانكداری الكترونیك، تجارت الكترونیك نیز محقق نخواهد شد. سرعت توسعه صنعت انفورماتیك، باعث ایجاد تغییرات عمدهای در شكل پول و سیستمهای انتقال منابع در عرصه بانكداری گردیده و مفاهیم جدیدی را به عنوان پول الكترونیك و انتقال الكترونیكی آن ارائه نموده است. این دو مفهوم ایجاد كننده نوع جدیدی از بانكداری، تحت عنوان (بانكداری الكترونیك) می باشند. با گسترش شبكه اینترنت و قابل دسترسی بودن برای همگان، شیوه عرضه خدمات د ربانكها متحول شده و این تحولات زمینه پدیدههایی مانند: Mobile Banking، Internet Banking، Cyber Banking و ... گردیده است. هم اكنون، در اكثر كشورهای پیشرفته، بانك ها خدمات On-line بانكی را جهت مشتریان خود از طریق اینترنت فراهم آورده اند و مشتریان خود از طریق اینترنت فراهم آورده اند و مشتریان بدون نیاز به حضور در بانك، غالب كارهای بانكی خود را با اتصال به Home page ویژه بانك ها و با استفاده از رمز مخصوص خود انجام می دهند.
این عوامل، زمینه ای را برای تسهیل انجام امور تجاری و خرید و فروش ایجاد نموده كه منجر به افزایش رقابت بین موسسات بانكی و غیر بانكی گردیده است. بنابراین، بانكداری الكترونیك را می توان به عنوان فراهم آورنده امكاناتی برای مشتریان، كه بدون نیاز به حضور فیزیكی در بانك و با استفاده از واسطه های ایمن بتوانند به خدمات بانكی دسترسی یابند، تعریف نمود.از طرفی، پیاده سازی بانكداری الكترونیك د ركشورها نیاز به هماهنگی و همراهی سایر سازمان های اجرایی و حقوقی مرتبط با نظام بانكی دارد كه بدون آنها، بانك ها به تنهایی قادر نخواهند بود تا از فناوری جدید به طور كامل و شایسته، در جریان امور خود بهره مند شوند.
پيشرفت سريع درعرصه تكنولوژي و در زمينه هاي مختلف علمي به ويژه در قرن حاضر تاثير شگرفي در اقتصاد جهاني به جاي گذاشته است ، بطوري كه اين تحولات ، جهاني شدن بازار و عدم تكيه بر اقتصاد بسته ، انتقال تكنولوژي و تطابق سازمان ها با شرايط محيطي و .... را اجتناب ناپذير نموده است . دولت ها نيز به منظور توسعه اقتصادي ناگزير به اصلاح ساختار توليد و خدمات خود شده و به امر بازاريابي ، جلب رضايت مشتريان و علي الخصوص توسعه صادرات توجه خاصي مبذول مي نمايند . ازويژگي هاي قرن بيست ويكم ، توسعه شگفت آور فن آوري اطلاع رساني و ارتباطات و بكارگيري تكنولوژي اطلاعات وشبكه هاي اطلاعاتي جهت افزايش سرعت و كيفيت در ارائه خدمات ميباشد . اين پيشرفت ها بانكداري را نيز تحت تاثير شديد خود قرار داده و باعث تغييرات عمده اي در اين صنعت گرديده است . با رشد روز افزون معاملات تجارت الكترونيكي در سطح جهاني و نياز تجارت به حضور بانك جهت نقل و انتقال منابع مالي ، بانكداري الكترونيكي به عنوان بخشي تفكيك ناپذيراز تجارت الكترونيك و داراي نقش اساسي در اجراي آن است .
به جرات ميتوان گفت كه بدون بانكداري الكترونيك ، تجارت الكترونيك نيز محقق نخواهد شد .
سرعت توسعه صنعت انفورماتيك باعث ايجاد تغييرات عمده اي در شكل پول در سيستم هاي انتقال منابع در عرصه تكنولوژي گرديده است و مفاهيم جديدي را به عنوان پول الكترونيك در انتقال الكترونيكي آن ارائه نموده است . اين دو مفهوم ايجاد كننده نوع جديدي از بانكداري تحت بانكداري الكترونيكي ميباشند . با گسترش شبكه اينترنت وقابل دسترس بودن آن براي همگان شيوه عرضه خدمات در بانك ها متحول شده و اين تحولات زمينه ظهور پديده هايي مانند : cyber banking ,mobile ، banking , inter banking گرديده است .
از سال 1913 به بعد ، عمليات اتاق پاياپاي در بعضي از كشورهاي پيشرفته به صورت متمركز درآمد ، كه اين امر به دليل كاهش ريسك و همچنين حذف عمل كسر هزينه از مبلغ چك ها باعث ايجاد ثبات بيشتر در سيستم بانكي گرديد . در اوايل دهه 1960 ، نوع ديگري از خدمات به نام كارت هاي اعتباري در اختيار عموم قرار گرفت . بعد از مدت كوتاهي هم چك و هم كارت هاي اعتباري به مرور اتوماتيك گرديدند، ولي با اين حال تا آن زمان حجم بالايي از اسناد كاغذي توليد مي گرديد ، از اين رو تكنولوژي پيچيده مخابراتي به عنوان راه حلي جهت حل اين مشكل استفاده گرديد كه در نتيجه با تاسيس اتاق هاي پاياپاي اتوماتيك كه از سيستم انتقال الكترونيكي منابع استفاده مي نمودند ساختار سيستم بانكي يك بار ديگر دچار تحولي عمده گرديد و تبع آن (Electronic funds Transfer) EFTاستفاد وسيع از بانكها ازموسسات سپرده گذاري كه منابع فيزيكي را نگهداري مي نمودند به مركز پردازش اطلاعات تبديل شدند ، پول نيز از مفهوم قابل لمس به يك مفهوم غيرقابل لمس تبديل گرديد . به طوري كه پول تبديل به پول الكترونيكي شد، چك نيز به همين سرنوشت دچار گرديد و بانك ها با ارسال تصاوير چك ها به جاي چك هاي فيزيكي شروع به استفاده از چك هاي الكترونيكي نمودند .
تحولاتي كه صنعت بانكداري در دو دهه گذشته با آنها روبرو بوده است باعث ايجاد تغييرات عمده اي در شكل پول وسيستم هاي انتقال منابع گرديد . مفاهيمي تحت عنوان پول الكترونيكي و انتقال الكترونيكي منابع را ارائه كرد . اين دو مفهوم درواقع ايجاد كننده نوعي جديدي از بانكداري تحت عنوان بانكداري الكترونيكي ميباشند .
ارائه خدمات جديد الكترونيكي از قبيل كارت هاي بانكي ، بانكداري خانگي ، سيستم هاي پاياپاي الكترونيكي و .... بدون ايجاد زير ساخت هاي عملياتي مناسب با اينگونه خدمات ، امكان پذير نمي باشد . به عبارت ديگر با توجه به آني بودن تاثير معاملات بر روي حساب ها ميبايستي اولا" دفاتر حسابداري و به تبع آن اسناد حسابداري كنار گذاشته شود ، ثانيا" سرعت پردازش عمليات نيز افزايش يابد . بطوري كه تجارت كشورهاي توسعه يافته در اين زمينه به ويژه در مورد ايجاد سيستم هاي پاياپاي الكترونيكي ، دليلي بر اين مدعاست .
بانكداري الكترونيك باعث گرديده تا بانك ها از قيد زمان و مكان آزاد گرديده و خدمات خود را به صورت شبانه روزي و 7 روز هفته در اختيار مشتريان خود قرار دهند . به عبارت ديگر مشتريان ديگر مجبور نمي باشند كه در يك زمان محدودي از روز و در محل هاي خاصي به نام شعبه جهت انجام عمليات حاضر شوند . البته همانطور كه بيان گرديد ، سيستم هايي همچون بانكداري خانگي از مزيت هاي بيشتري برخوردار ميباشند . چرا كه علاوه بر دسترسي به حساب خود در هر زمان ممكن ميتواند به راحتي و امنيت كامل بدون مراجعه به فروشگاه هاي مختلف ويا شعب بانك ، اقدام به دريافت و پرداخت و يا انتقال پول از حساب خود به ديگري گردد . در سيستم هايي از قبيل بانكداري خانگي و سيستم هاي مديريت نقدينگي اطلاعات به صورت روزانه و لحظه اي در اختيار مشتري قرار مي گيرد . از طرف ديگر تهيه و نصب ماشين هاي تحويلداري.
خودكار (ATM) و نقاط فروش الكترونيكي (EFTPOS) در فروشگاه ها و محل هاي عمومي كه شعب در آن قسمت ها حضور كم رنگ تري دارند ، باعث گرديده تا مشتريان و بانك ها رابطه نزديك تري با يكديگر داشته باشند . بطوري كه حتي در خارج از كشور نيز مي توانند از اين خدمات استفاده نمايند . همچنين در اين سيستم فعاليت هايي از قبيل محاسبه نرخ سود روزانه مشتريان وتخصيص آن به آنها ، قابليت صدور دسته چك از طريق دستگاه هاي (ATM) و كنترل بهتر مشتريان امكان پذير مي گردد .
بانكداري الكترونيك باعث گرديد تا بانك هاي موجود در يك كشور نه تنها در ميان خودشان بلكه با بانك هاي موجود در ديگر كشورها بتوانند رابطه تنگاتنگي ايجاد نموده و خدمات سريع و راحتي را در اختيار مشتريان خود قرار دهند ، كه همين امر به صورت خودكار باعث جذب مشتريان بيشتري به سمت بانك هاي ارائه كننده چنين خدماتي گرديده است ..............
درباره :
تجارت الكترونيك , تجارت الكترونيك و بازاريابي الكترونيكی , بانکداری الکترونیک ,
|